Samo Słowo Boże wskazuje na to, że są takie kwestie dotyczące wielkości Boga, które przekraczają nasze zdolności pojmowania:

• „Zbyt cudowna jest dla mnie ta wiedza, zbyt wzniosła, bym ją pojął” (Psalm 139:6).
• „O głębokości bogactwa i mądrości, i poznania Boga! Jakże niezbadane są wyroki jego i nie wyśledzone drogi jego!” (Rzymian 11:33).

Nie znaczy to, że w ogóle nie możemy poznać prawdy o Trójcy. Dzięki światłu Ducha Świętego możemy poznać biblijne podstawy tej zasadniczej doktryny [i].

Definicje Trójcy

Podstawowa definicja: W jednej Istocie, która jest Bogiem odwiecznie istnieją trzy równe sobie i jednakowo wieczne osoby, mianowicie: Ojciec, Syn i Duch Święty.
Innymi słowy: Bóg odwiecznie istnieje jako trzy osoby: Ojciec, Syn i Duch Święty. Każda z tych osób jest w pełni Bogiem, lecz nie ma trzech Bogów, tylko jeden Bóg.

Atrybuty Boga

Boskie atrybuty, których nie posiada żadne stworzenie to m.in.: wieczność, wszechmoc, wszechobecność i wszechwiedza.

Ojciec, Syn i Duch posiadają te same atrybuty:
a) wieczność:

• Ojciec – Psalm 90:2, BW: „Zanim góry powstały, zanim stworzyłeś ziemię i świat, od wieków na wieki Tyś jest, o Boże!”.
• Syn – Kolosan 1:17, BT: „On jest przed wszystkim i wszystko w Nim ma istnienie”.
• Duch – Hebrajczyków 9:14, BW: „O ileż bardziej krew Chrystusa, który przez Ducha wiecznego ofiarował samego siebie bez skazy Bogu, oczyści sumienie nasze od martwych uczynków, abyśmy mogli służyć Bogu żywemu”.

b) wszechmoc:

• Ojciec – Psalm 135:6, BW: „Pan czyni wszystko, co zechce, na niebie i na ziemi, w morzach i we wszystkich głębinach”.
• Syn – Mateusza 28:18, BG: „Ale Jezus przystąpiwszy, mówił do nich, a rzekł: Dana mi jest wszelka moc na niebie i na ziemi”.
• Duch – Rzymian 8:11, BW: „A jeśli Duch tego, który Jezusa wzbudził z martwych, mieszka w was, tedy Ten, który Jezusa Chrystusa z martwych wzbudził, ożywi i wasze śmiertelne ciała przez Ducha swego, który mieszka w was”. Tylko wszechmocna osoba może wzbudzać umarłych do nieśmiertelnego życia.

c) wszechobecność:

• Ojciec – Jeremiasza 23:24, BW: „Czy zdoła się kto ukryć w kryjówkach, abym Ja go nie widział? – mówi Pan. Czy to nie Ja wypełniam niebo i ziemię? – mówi Pan”.
• Syn – Mateusza 18:20, BW: „Albowiem gdzie są dwaj lub trzej zgromadzeni w imię moje, tam jestem pośród nich”.
• Duch – Psalm 139:7, 8, CEV: „Dokąd mógłbym uciec przed twoim Duchem lub przed twoim spojrzeniem? Gdybym wspiął się na najwyższe niebiosa, ty byłbyś tam. Gdybym dokopał się do świata umarłych, ty również byłbyś tam”.

1 Koryntian 12:13, BW: „Bo też w jednym Duchu wszyscy zostaliśmy ochrzczeni w jedno ciało – czy to Żydzi, czy Grecy, czy to niewolnicy, czy wolni, i wszyscy zostaliśmy napojeni jednym Duchem”. Skoro Duch Święty jednocześnie mieszka w chrześcijanach rozproszonych po całej ziemi, to znaczy, że faktycznie jest wszechobecny.
d) wszechwiedzę:

• Ojciec – Izajasza 42:9, BW: „Oto wydarzenia dawniejsze już się dokonały, a to, co ma nastać, zwiastuję; zanim zacznie kiełkować, opowiem je wam”.
• Syn – Jana 16:30, BT: „Teraz wiemy, że wszystko wiesz i nie trzeba, aby Cię kto pytał. Dlatego wierzymy, że od Boga wyszedłeś”.

Jana 2:24-25, BT: „Jezus natomiast nie zwierzał się im, bo wszystkich znał i nie potrzebował niczyjego świadectwa o człowieku. Sam bowiem wiedział, co w człowieku się kryje”.

• Duch – 1 Koryntian 2:10, BW: „Albowiem nam objawił to Bóg przez Ducha; gdyż Duch bada wszystko, nawet głębokości Boże”.

Dowodzi to ponad wszelką wątpliwość, że każda z tych osób jest Bogiem.

Czy Biblia wspomina o Trójcy?

I. Stary Testament

Stary Testament jednoznacznie stwierdza, że Bóg jest jeden:

• 5 Mojżeszowa 6:4: „Słuchaj, Izraelu! Pan jest Bogiem naszym, Pan jedynie!”

Jednocześnie znajdujemy w nim zastanawiające fragmenty, które można pojmować w ten sposób, że Bóg to więcej niż jedna osoba. Rozważmy niektóre szczegóły – jest ich więcej. W 1 Mojżeszowej (Rodzaju) 1:26 Stwórca mówi: „Uczyńmy człowieka na obraz nasz, podobnego do nas…”. Natomiast w następnym wersecie czytamy, że „Stworzył Bóg człowieka na obraz swój. Na obraz Boga stworzył go”. Biorąc pod uwagę fakt, że hebrajskie słowo „bara” (stwarzać) nigdzie w Starym Testamencie nie jest czasownikiem przypisywanym jakiemukolwiek stworzeniu, lecz zawsze Bogu, w takim razie Osoby, do których Jahwe powiedział „uczyńmy”, nie mogą być stworzeniami. Ponadto żadne stworzenie nie potrafi stwarzać, potrafi to tylko Bóg. Co więcej, takie wyrażenia, jak „obraz nasz”, „podobnego do nas” są zinterpretowane w 1 Mojżeszowej (Rodzaju) 1:27 jako „obraz Boga”. W takim razie ktoś towarzyszył Bogu Ojcu i te osoby również potrafiły stwarzać.

Jak dobrze wiemy, bez Syna Bożego „nic nie powstało, co powstało” (Jana 1:3); gdyż przez Niego Ojciec stworzył wszechświat (Hebrajczyków 1:2). Ponadto 1 Mojżeszowa (Rodzaju) 1:2 ukazuje Ducha Bożego jako trzeciego Uczestnika stwarzania. „Duch Boży stworzył mnie, a tchnienie Wszechmocnego ożywiło mnie” (Joba 33:4). Mimo to Bóg powiada: „Ja jestem Pan, Stwórca wszystkiego, Ja sam rozciągnąłem niebiosa, sam ugruntowałem ziemię – kto był ze mną?” (Izajasza 44:24). Zatem kto stworzył świat – jedna Osoba, czy trzy?

W Księdze Izajasza 6:8 w poprawnym przekładzie czytamy: „Kogoż poślę? A kto nam pójdzie?”. Zwróć uwagę na słowo „nam”. Ono również bywa wyjaśniane w ten sposób, że Najwyższy to więcej niż jedna osoba. Inne miejsca dotyczące tego tematu, to m.in. 1 Mojżeszowa 3:22 oraz 11:7-9.

Co ciekawe, ewangelista Jan nawiązując to wizji Pana na tronie z Izajasza 6:1-8, stwierdził, że Izajasz widział chwałę Chrystusa i mówił o Nim (Jana 12:37-41). Wreszcie Chrystus jako El Gibbor (Bóg Mocny) z Izajasza 9:5 nosi ten sam tytuł, co Jahwe w Izajasza 10:21. Interesujące jest również to, że w Zachariasza 12:10, BG, Wiekuisty utożsamia się z przebitym Mesjaszem: „A patrzyć będą na mię, którego przebodli”. To tylko niektóre przykłady ze Starego Testamentu.

II. Nowy Testament

Bóg jest jeden:

• 1 Koryntian 8:4, BW: „Co więc dotyczy spożywania mięsa, składanego w ofierze bałwanom, wiemy, że nie ma bożka na świecie i że nie ma żadnego innego boga, oprócz Jednego” (por. 1 Tymoteusza 2:5-6).

Niektóre wzmianki o trzech Osobach:

• 2 Koryntian 13:13, BW: „Łaska Pana Jezusa Chrystusa i miłość Boga, i społeczność Ducha Świętego niech będzie z wami wszystkimi”.
• Efezjan 4:4-6, BW: „jedno ciało i jeden Duch, jak też powołani jesteście do jednej nadziei, która należy do waszego powołania; jeden Pan, jedna wiara, jeden chrzest; jeden Bóg i Ojciec wszystkich, który jest ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich”.
• 1 Piotra 1:2, BW: „[Wybranych] Według powziętego z góry postanowienia Boga, Ojca, poświęconych przez Ducha ku posłuszeństwu i pokropieniu krwią Jezusa Chrystusa”.
• Mateusza 3:16, 17, BW: „A gdy Jezus został ochrzczony, wnet wystąpił z wody, i oto otworzyły się niebiosa, i ujrzał Ducha Bożego, który zstąpił w postaci gołębicy i spoczął na nim. I oto rozległ się głos z nieba: Ten jest Syn mój umiłowany, którego sobie upodobałem”.
• Mateusza 28:19, BW: „Idźcie tedy i czyńcie uczniami wszystkie narody, chrzcząc je w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”. Komentarz: „Związek tych trzech imion w formule chrztu dowodzi, że Syn i Duch Święty są równi Ojcu. Nic nie byłoby bardziej absurdalne lub bluźniercze niż połączenie imienia jakiegoś stworzenia – człowieka lub anioła – z imieniem wiecznego Boga w tym tak poważnym obrzędzie. Jeżeli Jezus jest tylko człowiekiem lub aniołem, jak utrzymuje wielu, którzy przeczą Jego Boskości, i jeśli Duch Święty jest tylko ‌››atrybutem‹‹ Boga, wówczas posługiwanie się taką formułą lub nakazanie apostołom, by chrzcili w ten sposób byłoby szczytem absurdu. Jak absurdalna byłaby wskazówka – nie, jak bluźniercza – gdyby powiedziano: ››Chrzcijcie ich w Boga, i w Pawła, i w ‘mądrość lub moc’ Boga!‹‹. Czy możemy uwierzyć, że nasz Zbawiciel udzieliłby tak absurdalnej wskazówki? Mimo to, jeśli Jezus nie jest Boski, i Duch Święty nie jest Boski, to Jezus w istocie udzielił podobnej wskazówki. Zatem formuła chrztu zawsze była uważana za niepodważalny argument na rzecz doktryny o Trójcy, czyli tego,  że Syn i Duch Święty są równi Ojcu” – Notes on the New Testament (Uwagi do Nowego Testamentu), Albert Barnes, tom 9, strona 323.
• 1 Koryntian 12:4-6, BW: „A różne są dary łaski, lecz Duch ten sam. I różne są posługi, lecz Pan ten sam. I różne są sposoby działania, lecz ten sam Bóg, który sprawia wszystko we wszystkich”.

Przypisanie Bóstwa każdej z osób Trójcy:
1. Ojciec jest Bogiem:

• 1 Koryntian 8:6, BW: „Wszakże dla nas istnieje tylko jeden Bóg Ojciec, z którego pochodzi   wszystko i dla którego istniejemy, i jeden Pan, Jezus Chrystus, przez którego wszystko  istnieje i przez którego my także istniejemy”.

2. Syn jest Bogiem:

• Kolosan 2:9, BG: „Gdyż w nim mieszka wszystka zupełność bóstwa cieleśnie”.
• Hebrajczyków 1:7-9, BW: „O aniołach wprawdzie [Bóg Ojciec] mówi: Aniołów swych czyni On wichrami, a sługi swoje płomieniami ognia; lecz do Syna: Tron twój, o Boże, na wieki wieków, Berłem sprawiedliwym berło Królestwa twego. Umiłowałeś sprawiedliwość, a znienawidziłeś nieprawość: Dlatego namaścił cię, o Boże, Bóg twój olejkiem wesela jak żadnego z towarzyszy twoich”.
• Jana 20:28, 29, BW: „Odpowiedział Tomasz i rzekł mu: Pan mój i Bóg mój. Rzekł mu Jezus: Że mnie ujrzałeś, uwierzyłeś; błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli”. Jezus nie sprzeciwił się temu, że Tomasz oddał Mu Boską cześć; nie powiedział: „Nie czyń tego! Jestem współsługą twoim i braci twoich, proroków, i tych, którzy strzegą słów księgi tej, Bogu oddaj pokłon!”. Słowa te wypowiedział anioł, gdy apostoł Jan chciał mu oddać pokłon (Objawienie 22:8, 9, BW).

3. Duch jest Bogiem:

• Dzieje 5:3-4, BW: „Okłamałeś Ducha Świętego […] Nie ludziom skłamałeś, lecz Bogu”. Apostoł Piotr zarzuca Ananiaszowi: „okłamałeś Ducha Świętego”, a za chwilę uzupełnia: „Nie ludziom skłamałeś, lecz Bogu”. Gdyby Duch Święty nie był Osobą Boską, apostoł Piotr nie mógłby stwierdzić, że okłamanie Ducha Świętego jest zarazem okłamaniem Boga.
• Mateusza 12:31, 32, PE: „Dlatego mówię wam: Każdy grzech i bluźnierstwo będą ludziom przebaczone, lecz bluźnierstwo przeciwko Duchowi Świętemu nie będzie przebaczone. Każdemu, kto powiedziałby słowo przeciwko Synowi Człowieczemu, zostanie przebaczone. Temu jednak, kto powiedziałby słowo przeciwko Duchowi Świętemu, nie zostanie przebaczone ani teraz, ani w wieczności”. Grzech, o którym tu mowa nie byłby tak srogo potępiony, gdyby był jedynie wystąpieniem przeciwko bezosobowej sile. Skoro bluźnierstwo przeciwko Duchowi Świętemu pociąga za sobą tak straszliwe skutki, to obiektem tego występku nie może być nikt inny, tylko Bóg.

Niektóre cechy szczególne doktryny o Trójcy

1. Duch Święty jest Osobą, a nie bezosobową mocą (Duch odróżniony od mocy w 1 Koryntian 2:4; 1 Tesaloniczan 1:5, itp.).
Czym wyróżnia się osoba? Posiada umysł (rozum), emocje (uczucia) i wolę. Co może robić, ktoś, kto ma rozum? Np. wypowiadać się, przekazywać jakieś informacje, nauczać czegoś. Co może robić ktoś na stanowisku? Np. zabronić czegoś swym podwładnym, kierować nimi. Jakich uczuć doświadcza osoba? Może zostać zasmucona, znieważona, przejawiać miłość, pocieszać inne osoby. Wszystkie te właściwości Biblia przypisuje Duchowi Świętemu.

• Duch Święty posiada umysł i myśli – 1 Koryntian 2:11.
• Duch Święty działa jako inteligentna osoba, bo np.

a)  Mówi i woła – Dzieje 13:2; Galacjan 4:6
b)  Naucza, przypomina, przekonuje, słyszy i wprowadza w prawdę – Jana 14:26; 16:8, 13
c)  Wstawia się za nami przed Bogiem Ojcem, tak jak Chrystus – Rzymian 8:26, 27, 34
d)  Działa jako Pocieszyciel – Jana 14:16, 17; Dzieje 9:31, Biblia Gdańska
e)  Daje świadectwo lub jest Świadkiem – Jana 15:26; Dzieje 5:32.

• Duch Św. posiada uczucia, np. miłość (Rzymian 15:30), radość (1 Tesaloniczan 1:6), smutek (Efezjan 4:30).
• Duch Święty posiada wolę i wyraża ją, np.

a)  Chce – 1 Koryntian 12:4, 11
b)  Ustanawia biskupów – Dzieje 20:28; powołuje i wysyła misjonarzy – Dzieje 13:2, 4
c)  Prowadzi – Rzymian 8:14
d)  Zabrania – Dzieje 16:6, 7.

• Sposób, w jaki ludzie mogą odnosić się do Ducha Świętego świadczy o tym, że jest Osobą, np. można Go kusić (Dzieje 5:9), zasmucić (Efezjan 4:30), lub znieważyć (Hebrajczyków 10:29).
• Duch Święty posiada lub tworzy społeczność (wspólnotę) – 2 Koryntian 13:13.
• Duch Święty rodzi owoce, które mogą pochodzić jedynie od osoby – Galacjan 5:22, 23.

2. Substancjalna równość Osób, ale funkcjonalne uporządkowanie, lub podporządkowanie w obrębie Boga
a) Pan Jezus jako Człowiek był na ziemi niższy od Ojca (Jana 14:28), a nawet od aniołów (Hebrajczyków 2:9). Stąd bierze się wiele nieporozumień. Jednakże jako Bóg zawsze był (także na ziemi) i jest równy Ojcu (Jana 5:17, 18). Po swym uniżeniu na ziemi został wywyższony (Filipian 2:5-11).
b) W myśl 1 Koryntian 11:3, mężczyzna jest głową, czyli zwierzchnikiem żony. Kobieta nie jest stworzeniem niższego rzędu. Jako małżeństwo mąż i żona są jednym ciałem, choć są odrębnymi osobami. Mężowi i żonie jako rodzicom podlegają dzieci. Podobnie Chrystus ma naturę równą Bogu Ojcu, lecz Ojciec jest Jego zwierzchnikiem. Z kolei Duch Święty podlega Ojcu i Synowi.

Rys historyczny

Historia chrześcijaństwa. Przez pewien czas chrześcijanie nie zastanawiali się głębiej nad relacjami zachodzącymi między Bogiem Ojcem, Synem Bożym i Duchem Świętym. Lecz zwłaszcza w wiekach III i IV, nasi bracia rozważali, jak pogodzić ze sobą dwa fakty: oddajemy cześć Boską zarówno Chrystusowi, jak i Ojcu, a przecież Biblia mówi, że jest tylko jeden Bóg. Musieli to rozstrzygnąć, bo pojawiło się niemało błędnych poglądów – jedni twierdzili, że Jezus jest mniejszym bogiem, stworzeniem lub aniołem; inni mówili, że jest tylko jedna osoba Boska, która występuje w trzech rolach. Niektórzy mieli też wątpliwości co do tego, kim lub czym jest Duch Święty. Na szczęście uczniowie Chrystusa nie byli zostawieni samym sobie; prowadził ich w tym Duch Święty (Jana 16:13). W rezultacie ogół chrześcijan doszedł do przekonania, że są trzy równe sobie Osoby Boskie, lecz tylko jeden Bóg. Choć jedna z tych Osób może mieć wyższą funkcję od drugiej, to jednak wszystkie mają naturę Bożą i wszystkie są wieczne.

W takim razie to nie ukłon w kierunku pogan, ale nowe fakty w objawieniu Nowego Testamentu skłoniły chrześcijan do rozważań nad istotą Bóstwa. Zdaniem części uczonych wiara w Trójcę jest wcześniejsza od jej sformułowań dogmatycznych. Dowodem są pewne pisma chrześcijańskie. Np. w pochodzącym z II wieku dziele „Męczeństwo Polikarpa” znajdujemy taką modlitwę skierowaną do Boga Ojca: „Dlatego też za wszystko Cię chwalę, błogosławię, wielbię przez Arcykapłana wiecznego i niebieskiego, Jezusa Chrystusa, Twego Syna umiłowanego, przez którego Tobie z Nim i z Duchem Świętym chwała i teraz i na przyszłe wieki. Amen” (Ojcowie apostolscy, s. 108). Polikarp, który osobiście znał apostołów, oddawał zatem cześć trzem Osobom Boskim.

Można powiedzieć, że choć Biblia nie prezentuje rozwiniętej nauki o Trójcy, to zawiera wszystkie materiały budulcowe dla tej doktryny. To tak, jakby w Biblii napisano, że możemy dokonać działania 2 + 2, lecz nie podano wyniku tego działania. Chrześcijanie musieli pod kierownictwem Ducha Świętego rozważyć wszystkie wzmianki o trzech Boskich Osobach i wyciągnąć właściwe wnioski.

Jakie znaczenie ma dla nas doktryna o Trójcy?

Doktryna ta oddaje sprawiedliwość temu, co Biblia mówi o każdej z Boskich Osób. Zarazem pomaga zachować monoteizm i uniknąć wielobóstwa (w tym wypadku wiary w trzech bogów) oraz chroni przed pomniejszeniem którejś z Osób. Jako chrześcijanie jesteśmy ludem prawdy. Chcemy być wierni Słowu Bożemu. Dlatego musimy pieczołowicie zachowywać wszystkie nauki biblijne. List Judy 1:3 nawołuje nas: „Umiłowani! Zabierając się z całą gorliwością do pisania do was o naszym wspólnym zbawieniu, uznałem za konieczne napisać do was i napomnieć was, abyście podjęli walkę o wiarę, która raz na zawsze została przekazana świętym”. Jako czciciele Boga, chcemy zgodnie z Jego oczekiwaniami wielbić Go w Duchu i w prawdzie (Jana 4:24). Dlatego musimy ściśle trzymać się nauki biblijnej również w naszym oddawaniu czci Panu. Niektórzy tracą równowagę w wielbieniu, skupiając się tylko na Duchu Świętym albo tylko na Jezusie. Pamiętanie o trzech Osobach Boskich pozwala nam uniknąć skrajności.

Prawda o Trójjedyności Boga pomaga nam pojąć, że Bóg jest doskonały sam w sobie i nie musiał nas stworzyć, by przerwać swój stan samotności. Nie, On nie był samotny. W Trójjedynym Bogu od wieczności miały miejsce wzajemne relacje Ojca, Syna i Ducha Świętego [ii]. Jest to dla nas pouczeniem, że my również jesteśmy stworzeni do relacji.

Trójca to jedność w różnorodności. W naszym ludzkim świecie taką jednością jest małżeństwo. Czyż mąż i żona nie różnią się od siebie? Jednak spaja ich więź miłości. Jednym Ciałem Chrystusa jest Kościół, którego członkowie mają różne uzdolnienia i funkcje, lecz mimo to tworzą jeden organizm. Prawda o Trójcy pomaga nam docenić różnorodność i dążyć do jedności z różniącym się od nas współmałżonkiem oraz z odmiennymi od nas braćmi i siostrami.

Co jest najważniejsze, działalność wszystkich trzech Osób Boskich ma dla nas wielkie znaczenie: Bóg Ojciec jest źródłem stworzenia i autorem zbawienia; Syn Boży jest wykonawcą odkupienia; Duch Święty jest odpowiedzialny za nasze uświęcenie (1 Koryntian 8:6; Efezjan 1:7; 2 Tesaloniczan 2:13). Tak wielkich dzieł nie mógłby dokonać ktoś, kto nie jest Bogiem! Można zatem powiedzieć, że Ewangelia jest trynitarna.

Jak już wspomnieliśmy, wszystkie trzy Osoby brały udział w stworzeniu. Wszystkie trzy Osoby zaangażowane były we Wcielenie Syna Bożego (Łukasza 1:35). Jak już czytaliśmy, wszystkie trzy Osoby były obecne przy chrzcie naszego Pana. Wskrzeszenie Chrystusa z martwych przypisano wszystkim trzem Osobom (Dzieje 2:32; Jana 10:17, 18; Rzymian 1:4, BT – „według Ducha świętości”). Nie jest dla nas zaskoczeniem, że w nasze zbawienie również są zaangażowane trzy Osoby (1 Piotra 1:2). Rozumiemy, że Pan Jezus słusznie nakazał chrzcić w Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.

Bądźmy zatem lojalnymi wyznawcami cudownej prawdy o Trójjedynym Bogu i wszystkim, co czynimy, oddawajmy chwałę Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu!

Jeśli dotąd nie wierzyłeś w Trójcę, nie odrzucaj pochopnie nauki o Trójjedynym Bogu. Zauważ, że obecnie wierzą w nią nawet Żydzi Mesjaniczni. Uczony mesjaniczny napisał: „Wiara w jednego Boga, istniejącego wiecznie w trzech Osobach, nie jest politeizmem; nie wykracza poza obszar myśli żydowskiej, a co najważniejsze, wynika z nauki samego Pisma” [iii].

Powierz swoje życie Chrystusowi, proś Go, by napełnił cię Duchem Świętym, a wówczas będziesz zdolny przyjąć wiarą naukę Słowa Bożego.

„Głosimy to nie w uczonych słowach ludzkiej mądrości, lecz w słowach, których naucza Duch, przykładając do duchowych rzeczy duchową miarę. Ale człowiek zmysłowy nie przyjmuje tych rzeczy, które są z Ducha Bożego, bo są dlań głupstwem, i nie może ich poznać, gdyż należy je duchowo rozsądzać. Człowiek zaś duchowy rozsądza wszystko, sam zaś nie podlega niczyjemu osądowi. Bo któż poznał myśl Pana? Któż może go pouczać? Ale my jesteśmy myśli Chrystusowej”(1 Koryntian 2:13-16).

Przypisy

[i] Wiele z podanych tu myśli zawdzięczam takim opracowaniom, jak skrypt Trójca Święta, Andreas Hahn, Biblijne Seminarium Teologiczne we Wrocławiu oraz książka The Forgotten Trinity (Zapomniana Trójca), James R. White, Bethany House Publishers, Minneapolis, Minnesota, USA, 1998.
[ii] Tymczasem w teologii ariańskiej Bóg był początkowo wielkim samotnikiem. Jak mógł być od wieczności miłością, skoro nie było osoby, której mógł okazywać miłość?
[iii] Dr Michael Schiffman, Resztka Izraela powraca, Wydawnictwo Sofer, Kraków 1998, s. 149.