Odkąd wielu młodych duchownych zaczęło zwracać się nie ku najnowszym stylom kaznodziejskim, lecz ku temu, co starsi mężowie Boży robią od lat – a nadto, gdy zaczęli oni studiować praktyki kaznodziejskie ewangelicznych ruchów przebudzeniowych w historii Kościoła – daje się zauważyć jakże cenny wzrost znaczenia kaznodziejstwa ekspozycyjnego. Wielu z nas pozostało wiernych temu rodzajowi prezentacji nawet wtedy, gdy zdarzały się nam kazania tematyczne!
1. To jest biblijne
Wbrew temu, co mówią niektórzy, zwiastowanie ekspozycyjne z całych ksiąg biblijnych ma swój precedens w Piśmie Świętym. Dwa najbardziej godne uwagi przykłady można znaleźć w 8 rozdziale Księgi Nehemiasza, gdzie Ezdrasz głosi całą księgę Prawa, ustęp za ustępem, od razu je wyjaśniając (w. 8), oraz oczywiście w 24 rozdziale Ewangelii Łukasza, gdzie Jezus, począwszy od Mojżesza poprzez wszystkich proroków wykładał im, co o nim było napisane we wszystkich Pismach (w. 27).
2. To pomaga ludziom poznać Biblię
Smutną rzeczywistością jest to, że większość chrześcijan poznaje Biblię głównie w kościele. Chcemy oczywiście, aby codziennie spędzali czas ze Słowem, ale zbyt wielu tego nie robi i nie zrobi. W tej sytuacji głoszenie całych ksiąg biblijnych po pewnym czasie ukaże uczestnikom nabożeństw całą pełnię mądrości Bożej. Jest to prawdą także w przypadku chrześcijan, którzy studiują Biblię, ale czynią to w podobny sposób, jak wielu kaznodziejów głosi kazania – faworyzując wybrane księgi, historie i tematy. Gdy kaznodzieja głosi na podstawie całych ksiąg biblijnych, w końcu dojdzie do mniej „znanych” ksiąg, którym nawet najbardziej pilni chrześcijanie nie poświęcają wiele czasu.
3. To rozwija duchowo kaznodzieję i pogłębia jego znajomość Boga
Jeśli pastor poświęci się zwiastowaniu całych ksiąg biblijnych, będzie miał do czynienia z trudnymi i złożonymi tekstami, których inaczej mógłby być skłonny unikać. Systematyczna praca nad całą księgą oznacza, że nie można pominąć niejasnych, szokujących czy „nudnych” fragmentów, których studiowanie jest przecież pomocne dla życia duchowego samego kaznodziei – gdyż całe Pismo przez Boga jest natchnione i pożyteczne (2Tm 3:16) – a w konsekwencji całego zgromadzenia.
4. To stawia kontrowersyjne lub „gorące” kwestie we właściwym miejscu
Kaznodzieja oddany zwiastowaniu na podstawie całych ksiąg biblijnych nie może oddawać się swoimi „konikom” ani koncentrować na różnych kwestiach politycznych, społecznych i kulturowych, które uważa za najważniejsze. O treści jego kazań nie decydują nagłówki gazet ani slogany z kartek z pozdrowieniami. Dlatego zajmuje się kwestiami społecznymi wtedy, kiedy zajmuje się nimi Biblia, i podporządkowuje swoje przemyślenia czy zabiegi w tych sprawach temu, jakie przemyślenia i zabiegi prezentuje wobec nich Biblia.
5. To pomaga chrześcijanom dostrzec całą historię odkupienia
Przesłanie ewangelii o bezgrzesznym życiu Jezusa, Jego ofiarnej śmierci i chwalebnym zmartwychwstaniu dla zbawienia grzeszników ukazuje wielki plan, zapowiedziany i przebrzmiewający w całym Piśmie Świętym. Zwiastowanie całych ksiąg biblijnych pomaga Kościołowi dostrzec wspaniałą historię, którą Bóg opowiada o swoim Synu od założenia świata.
6. To oddaje większą chwałę Jezusowi Chrystusowi
Jak napisano w mojej ulubionej historii biblijnej dla dzieci, „każda strona szepcze Jego imię”. I jak sam Jezus powiedział uczniom w drodze do Emaus, nawet pisma Starego Przymierza mówią o Nim. Apostoł Paweł pisze, że wszystkie obietnice Boże znajdują swoje „tak” i „amen” w Jezusie (2Kor 1:20). Zaniedbanie zwiastowania na podstawie jak największej liczby tekstów biblijnych jest równoznaczne z ukrywaniem przed Kościołem pewnych aspektów chwały Chrystusa. Systematyczne zwiastowanie ksiąg biblijnych – starania, jakich wiernie dokładamy w dziele chrystocentrycznej ekspozycji – to ukazywanie chwały Chrystusa w świeży, zaskakujący i zamierzony przez Boga sposób.
7. To rozwija cierpliwość, wytrwałość i oddanie Słowu wśród członków zgromadzenia
Częste zmienianie tematów, przeskakiwanie z jednej kwestii na drugą za głosem duszpasterskich zainteresowań lub współczesnych nurtów pobożności z pewnością ma swoje zalety, lecz lepiej jest poświęcić całą uwagę wybranej księdze, gdyż sprzyja to wiernej, długoterminowej posłudze. Kaznodzieje, którzy głoszą z całych ksiąg biblijnych, z natury myślą w sposób długoterminowy, co zwiększa skuteczność ich pracy duszpasterskiej. Nadto sposób, w jaki pastorzy nauczają, kształtuje ich kościoły. Pastor oddany temu, aby każdego tygodnia ukazywać Chrystusa, głosząc księga po księdze, odwraca konsekwencje coraz mniejszego zakresu uwagi współczesnych chrześcijan i wzmacnia w nich duchowy owoc cierpliwości, chrześcijańską cnotę wytrwałości i powołanie kościoła, aby być „ludem księgi”. Nic innego tak jasno nie dowodzi wierności Słowu i polegania na nim jak oddanie pastora i całego zgromadzenia zwiastowaniu całej mądrości Bożej i tylko Bożego Słowa.
8. To tworzy trwałe dziedzictwo pastora i całego zgromadzenia
Jak stwierdził niegdyś C.S. Lewis, „Iść z duchem czasów to z konieczności zmierzać tam, dokąd każdy czas zmierza”. Wypowiedział on także inne znamienne słowa: „Im bardziej aktualna księga, tym szybciej się dezaktualizuje”. Wystarczy zamienić „księgę” na „kazanie” – i myślę, że jesteśmy na tropie ważnej prawdy. Głoszenie tego, co podpowiada duch czasu, oznacza zmierzanie tam, gdzie każdy czas zmierza. Oczywiście kazania powinny być praktyczne i mieć zastosowanie w codziennym życiu chrześcijan w świecie, w jakim przyszło im żyć. Lecz w Piśmie Świętym wspaniałe jest to, że pozostaje ono zadziwiająco praktyczne i stosowne w świecie, w którym żyjemy, bez żadnej pomocy z naszej strony! I choć kazania wykute pod presją chwili mogą na pewien czas okazać się pomocne, te wygłoszone z wiecznego Słowa będą pomocne zawsze. Gdy spojrzymy na służbę duszpasterską i życie Kościoła w dłuższej perspektywie, dostrzeżemy, że pastor oferujący swojemu zgromadzeniu wierną, mozolną ekspozycję biblijną tworzy dzieło, które pozostanie żywe jeszcze długo po jego odejściu. Jakże wielkim kamieniem milowym jest przejście z kościołem do samego końca przez zwiastowanie całego Nowego Testamentu, a nawet, jeśliby Bóg w swej łasce pozwolił na odpowiednio długą służbę, całej Biblii! Czyż nie jest to cel, któremu warto się poświęcić?
Jared C. Wilson jest dyrektorem ds. strategii treści w Midwestern Seminary, redaktorem portalu For The Church, dyrektorem The Pastoral Training Center przy Liberty Baptist Church oraz autorem ponad dziesięciu książek, m.in. Gospel Wakefulness, The Pastor’s Justification i The Prodigal Church.
